Αλέξανδρος Κουμουνδούρος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλέξανδρος Κουμουνδούρος
Alèxandros Koumoundoùros.jpg
Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος
Θητεία
2 Μαρτίου 1865 – 20 Οκτωβρίου 1865
Προκάτοχος Κωνσταντίνος Κανάρης
Διάδοχος Επαμεινώνδας Δεληγεώργης
Θητεία
6 Νοεμβρίου 1865 – 13 Νοεμβρίου 1865
Προκάτοχος Δημήτριος Βούλγαρης
Διάδοχος Επαμεινώνδας Δεληγεώργης
Θητεία
18 Δεκεμβρίου 1866 – 20 Δεκεμβρίου 1867
Προκάτοχος Δημήτριος Βούλγαρης
Διάδοχος Αριστείδης Μωραϊτίνης
Θητεία
3 Δεκεμβρίου 1870 – 28 Οκτωβρίου 1871
Προκάτοχος Επαμεινώνδας Δεληγεώργης
Διάδοχος Θρασύβουλος Ζαΐμης
Θητεία
15 Οκτωβρίου 1875 – 26 Νοεμβρίου 1876
Προκάτοχος Χαρίλαος Τρικούπης
Διάδοχος Επαμεινώνδας Δεληγεώργης
Θητεία
1 Δεκεμβρίου 1876 – 26 Φεβρουαρίου 1877
Προκάτοχος Επαμεινώνδας Δεληγεώργης
Διάδοχος Επαμεινώνδας Δεληγεώργης
Θητεία
2 Μαρτίου 1865 – 26 Μαΐου 1877
Προκάτοχος Επαμεινώνδας Δεληγεώργης
Διάδοχος Κωνσταντίνος Κανάρης
Θητεία
11 Ιανουαρίου 1878 – 21 Οκτωβρίου 1878
Προκάτοχος Κωνσταντίνος Κανάρης
(Υπουργικό Συμβούλιο)
Διάδοχος Χαρίλαος Τρικούπης
Θητεία
26 Οκτωβρίου 1878 – 10 Μαρτίου 1880
Προκάτοχος Χαρίλαος Τρικούπης
Διάδοχος Χαρίλαος Τρικούπης
Θητεία
13 Οκτωβρίου 1880 – 3 Μαρτίου 1882
Προκάτοχος Χαρίλαος Τρικούπης
Διάδοχος Χαρίλαος Τρικούπης
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση 1815
Μάνη
Θάνατος 1883 (68 ετών)
Αθήνα
Εθνικότητα Ελληνική
Θρησκεία Ορθόδοξος
Υπογραφή Alexandros Koumoundouros - ypografi.JPG
Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος (1815 - 1883) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες πολιτικούς του 19ου αιώνα, οπότε και διετέλεσε δέκα φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στον Κάμπο του Δήμου Αβίας, της επαρχίας Οιτύλου, (πρώην Σελίτσα), στην μεσσηνιακή Μάνη και καταγόταν από ιστορική οικογένεια . Ήταν γιος του αγωνιστή Σπύρου Κουμουνδούρου, γόνου μεγάλης Μανιάτικης οικογένειας, στρατηγού και έπαρχου Πύργου. Παιδί σχεδόν είχε κινδυνέψει να αιχμαλωτιστεί από τους Τουρκοαιγυπτίους του Ιμπραήμ.
Φοίτησε στο γυμνάσιο Ναυπλίου και σπούδασε νομικά στο νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Άσκησε τη δικηγορία για ένα μικρό διάστημα στην Καλαμάτα. Το 1841 έσπευσε να πολεμήσει στην τότε επαναστατημένη Κρήτη διορισθείς από την Κεντρική Επιτροπή των Κρητών, που έδρευε στην Αθήνα και κατάρτιζε επαναστατικά σώματα, αρχηγός του σώματος Λακώνων, αποτελούμενου από άλλους νέους φοιτητές και επιστήμονες. Μάλιστα στην μάχη του Αποκορώνου κινδύνευσε να αιχμαλωτιστεί από τους Τούρκους. Μετά την αποτυχία της επανάστασης εκείνης, όταν επέστρεψε στην Αθήνα, ανέλαβε γραμματέας του Θεόδωρου Γρίβα και επί πρωθυπουργίας Ι. Κωλέττη, (1847), διορίσθηκε αντεισαγγελέας στην Καλαμάτα, θέση που διατήρησε για τρία χρόνια όπου παραιτήθηκε για να πολιτευτεί.
Έτσι το 1850 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Μεσσηνίας, (τότε Μεσσήνης). Από τότε εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής, 4 φορές επί Όθωνα (1850-1860) και επί Βασιλέως Γεωργίου Α΄ συνεχώς μέχρι τον θάνατό του, με μια μικρή μόλις 14μηνη διακοπή (1868-1869). Από την αρχή της πολιτικής του δράσης διακρίθηκε για τη ρητορεία του κυρίως ως μετριοπαθής. Οι δε πολιτικές του αγορεύσεις, ιδίως περί την οικονομία και τη διοίκηση του κράτους, του καθιέρωσαν σχετική φήμη. Όταν το τότε λεγόμενο Υπουργείο (Κυβέρνηση) Κατοχής του Μαυροκορδάτου αναγκάσθηκε να παραιτηθεί (2 Ιουλίου του 1856), ο Κουμουνδούρος ανέλαβε επί κυβερνήσεως Βούλγαρη το Υπουργείο Οικονομικών (1856). Στη μετέπειτα κυβέρνηση του Μιαούλη (13 Νοεμβρίου του 1857) ο Κουμουνδούρος συνέχισε ως υπουργός των Οικονομικών και στην κυβέρνηση Βούλγαρη τα υπουργεία κατά σειρά Δικαιοσύνης (1862), Παιδείας και Εκκλησιαστικών (1864) και Εσωτερικών (1864-1865]],1877) ενώ χρημάτισε και δύο φορές πρόεδρος της Βουλής (1855).
Το 1864 έγινε απόπειρα δολοφονίας του στην οδό Σταδίου στην είσοδο της Συνέλευσης. Τον επόμενο χρόνο ίδρυσε το Κουμουνδουρικό κόμμα και τον ίδιο χρόνο έγινε πρωθυπουργός. Από το 1865 έως τον θάνατο του, ορκίστηκε 10 φορές πρωθυπουργός.
Ως υπουργός και πρωθυπουργός κατάφερε να εξασφαλίσει στο ακέραιο τα συμφέροντα της Ελλάδας, χάρη στη μετριοπάθειά του, την ευθύτητα του, την ψυχραιμία του και την εξαιρετική του τόλμη. Το 1866 είχε τεθεί το Κρητικό ζήτημα, το οποίο όμως κατάφερε να το ξεπεράσει με επιτυχία αφού δεν υποτάχθηκε στις απαιτήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων που ήθελαν η Ελλάδα να παρασυρθεί σε πόλεμο με την Τουρκία, γιατί πίστευε ότι μια φιλοπόλεμη πολιτική δεν θα ωφελούσε σε τίποτα την Ελλάδα, από την στιγμή που δεν είχε προετοιμαστεί κατάλληλα για πόλεμο. Επίσης όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, επιτυχία της διακυβέρνησής του θεωρείται η ειρηνική προσάρτηση της Θεσσαλίας και της νοτίου Ηπείρου (Άρτα) αφού πρώτα δεν δίστασε να απειλήσει την Τουρκία με επίθεση 40.000 Ελλήνων στρατιωτών στην Θεσσαλία.
Στο εσωτερικό της χώρας, ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος φρόντισε για την διευθέτηση πολλών εσωτερικών προβλημάτων. Φρόντισε με νόμους τη ρύθμιση της φορολογίας ενώ με τα κατάλληλα μέτρα κατάφερε να περιορίσει την ληστεία, (νόμος ΤΟΔ΄ 1871, «Περί ληστείας», καθώς ήταν η εποχή που είχε συμβεί η σφαγή στο Δήλεσι, καθώς και η απαγωγή του πρωθυπουργού Σωτήριου Σωτηρόπουλου από τον Λήσταρχο Λαφαζάνη στα Φιλιατρά Μεσσηνίας.
Σημαντικός ήταν και ο νόμος ΦΠΣΤ΄, «περί ευθύνης υπουργών», με τον οποίο αμέσως παραπέμφθηκαν σε ειδικό δικαστήριο όλοι οι συνεργάτες του υπουργείου του Δημητρίου Βούλγαρη (1877) με την κατηγορία της πλαστογραφίας και της αντιποίησης αρχής. Επίσης μερικά από τα σημαντικά μέτρα που έλαβε ήταν η ανακατανομή 2.650.000 στρεμμάτων γης καθώς και η αμνηστία που έδωσε σε 100 ληστές με σκοπό να πολεμήσουν στην Κρήτη.
Απεβίωσε στην Αθήνα σε ηλικία 68 ετών. Είχε αποκτήσει 3 παιδιά τους: Κωνσταντίνο, υποστράτηγο βουλευτή και Προεδρο της Βουλής, Σπυρίδωνα, βουλευτή, υπουργό Ναυτικών, και Όλγα, παντρεμένη με τον εφοπλιστή Εμπειρίκο. Εγγονός του ήταν ο Αλέξανδρος Εμπειρίκος - Κουμουνδούρος. Διέθετε μεγάλες εκτάσεις στην Αττική και συγκεκριμένα στη λίμνη Κουμουνδούρου αλλά και μια έπαυλη στην Τροιζήνα, όπου φιλοξενήθηκαν οι βασιλείς Γεώργιος Α' και Όλγα καθώς και πολλοί άλλοι. Η έπαυλη βρίσκεται σε ένα τεράστιο κτήμα που φτάνει ως τον Άγιο Παντελεήμονα και τη Μονή Αγίου Δημητρίου, σήμερα δε βρίσκεται στην κατοχή του Γιώργου Στ. Κλάδου. Στις δόξες της, η έπαυλη είχε πιάνα κι άλλα αριστοκρατικά αντικείμενα. Το 1884 ο Δήμος Αθηναίων τον τίμησε δίνοντας το όνομα του σε πλατεία της πρωτεύουσας.
Επίσης ανηψιά του ήταν η Αικατερίνη Μυσιρλή, μητέρα του Αλέξανδρου Κορυζή.

Δείτε επίσης

Πηγές

  • "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.11ος, σελ.379-380.
  • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη" τομ.ΙΕ, σελ.52-54.